Trong những năm gần đây, thị trường cà phê Việt Nam chứng kiến một cuộc "thanh lọc" mạnh mẽ. Sau hàng loạt những thông tin chấn động về cà phê giả, cà phê pha trộn tạp chất gây hoang mang dư luận, một xu hướng tích cực đang trỗi dậy mạnh mẽ: cà phê nguyên chất đang thực sự lên ngôi. Người tiêu dùng ngày càng thông thái và đòi hỏi cao hơn, buộc các nhà sản xuất phải thay đổi để đáp ứng nhu cầu về một ly cà phê không chỉ ngon mà còn phải sạch và an toàn.

Từ "gu" uống đậm, đắng đến giá trị thật của cà phê

Trong một thời gian dài, khái niệm về một ly cà phê "ngon" của nhiều người Việt gắn liền với sự đắng gắt, đen sánh và bọt xốp. Đây là những đặc điểm mà cà phê pha trộn bắp, đậu nành rang cháy và hóa chất dễ dàng tạo ra, thậm chí còn đậm đà hơn cả cà phê thật. Điều này vô tình tạo điều kiện cho cà phê giả len lỏi và thống trị thị trường, khiến nhiều người thậm chí không biết hương vị thật sự của hạt cà phê nguyên bản là như thế nào.

Tuy nhiên, khi những thông tin về sản xuất cà phê bẩn bị phanh phui, kèm theo các chiến dịch truyền thông về cà phê sạch, người tiêu dùng bắt đầu ý thức được rằng "gu" uống của mình có thể đã bị đánh lừa. Sự chuyển dịch này không chỉ là một thay đổi trong thói quen uống, mà là sự đánh thức giác quan và mong muốn được trải nghiệm hương vị tự nhiên, thuần khiết của cà phê.

Sự thay đổi trong nhận thức và hành vi tiêu dùng

• Tìm kiếm sự an toàn và sức khỏe: Đây là động lực lớn nhất. Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sức khỏe và sẵn sàng chi trả cao hơn để đảm bảo những gì mình nạp vào cơ thể là an toàn. Họ bắt đầu tìm kiếm những sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, thương hiệu uy tín và cam kết về độ nguyên chất.
• Giá trị thật của hạt cà phê: Khi tiếp cận với cà phê nguyên chất, nhiều người ngỡ ngàng nhận ra hương vị phong phú, đa dạng của nó: từ vị chua thanh của Arabica, hậu vị ngọt của Robusta rang mộc, đến hương thơm tự nhiên của chocolate, trái cây hay hoa. Đây là những tầng vị mà cà phê pha trộn không thể có được.
• Ủng hộ sản xuất bền vững: Nhiều người tiêu dùng hiện đại không chỉ quan tâm đến sản phẩm mà còn cả câu chuyện đằng sau nó. Việc chọn cà phê nguyên chất, đặc biệt là cà phê được chứng nhận Fairtrade hay UTZ, còn thể hiện sự ủng hộ đối với các nhà nông làm ăn chân chính, canh tác bền vững và có trách nhiệm với cộng đồng.
• Xu hướng trải nghiệm tại nhà: Đại dịch COVID-19 cũng góp phần thúc đẩy xu hướng pha cà phê tại nhà. Điều này khuyến khích người tiêu dùng mua cà phê hạt nguyên chất và tự xay, tự pha chế, từ đó càng hiểu rõ hơn về giá trị của cà phê mộc.

Cơ hội cho nhà sản xuất chân chính

Sự lên ngôi của cà phê nguyên chất là một cơ hội vàng cho các doanh nghiệp và HTX sản xuất cà phê chân chính, những người đã và đang kiên trì với sản phẩm chất lượng cao. Các đơn vị này đã có sẵn nền tảng về chất lượng, giờ đây chỉ cần đẩy mạnh truyền thông, giáo dục người tiêu dùng và xây dựng niềm tin.

Các HTX như HTX Nông nghiệp Dịch vụ Công bằng  Ea Kiết của chúng tôi là một ví dụ điển hình. Với cam kết sản xuất cà phê theo tiêu chuẩn Fairtrade, không chỉ đảm bảo chất lượng hạt cà phê mà còn chú trọng đến phúc lợi xã hội, chúng tôi đang ngày càng nhận được sự tin tưởng từ cả thị trường trong nước và quốc tế. Việc đầu tư vào các công nghệ chế biến hiện đại như cà phê Honey, cà phê đặc sản cũng là một minh chứng cho nỗ lực nâng cao giá trị và đáp ứng xu hướng thị trường.

Thách thức và hướng đi tương lai

Mặc dù cà phê nguyên chất đang lên ngôi, nhưng hành trình này vẫn còn nhiều thách thức. Vấn nạn cà phê giả vẫn tồn tại ở nhiều ngóc ngách thị trường, đòi hỏi sự kiểm soát chặt chẽ hơn từ các cơ quan chức năng. Bên cạnh đó, các nhà sản xuất chân chính cần tiếp tục:

• Đổi mới và nâng cao chất lượng: Không ngừng cải tiến quy trình canh tác, chế biến để cho ra đời những sản phẩm cà phê nguyên chất đa dạng, phù hợp với nhiều "gu" thưởng thức khác nhau.
• Minh bạch thông tin: Công khai quy trình sản xuất, nguồn gốc hạt cà phê, các chứng nhận chất lượng để người tiêu dùng hoàn toàn yên tâm.
• Giáo dục người tiêu dùng: Tiếp tục các hoạt động truyền thông để giúp cộng đồng nhận biết và đánh giá đúng giá trị của cà phê nguyên chất.

Cà phê nguyên chất không chỉ là một sản phẩm, mà còn là một câu chuyện về sự trung thực, về niềm đam mê và tình yêu với hạt cà phê. Sự lên ngôi của nó là một tín hiệu đáng mừng, cho thấy người Việt đang dần trở về với giá trị thật, đánh thức những giác quan đã ngủ quên và cùng nhau xây dựng một thị trường cà phê lành mạnh, bền vững hơn.